باربدنامه (پژوهش و یادداشت)

باربدنامه (پژوهش و یادداشت)

پژوهش‌ها و یادداشت‌های من در زمینه‌های فرهنگ (هنر و ادبیات)، هنر و ادبیاتِ دراماتیک، انسان‌شناسی و اسطوره...
باربدنامه (پژوهش و یادداشت)

باربدنامه (پژوهش و یادداشت)

پژوهش‌ها و یادداشت‌های من در زمینه‌های فرهنگ (هنر و ادبیات)، هنر و ادبیاتِ دراماتیک، انسان‌شناسی و اسطوره...

عناوین یادداشت‌ها

  • فشن در سینمای نوآر: سبک، رمز و راز و اغواگری دوشنبه 27 اسفند 1403 03:58
    فشن در سینمای نوآر: سبک، رمزوراز و اغواگری سینمای نوآر (Film Noir) که در دهه‌های ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ به اوج شکوفایی خود رسید، نه تنها به خاطر داستان‌های پرپیچ‌وخم و فضاهای تاریکش مشهور است، بلکه از لحاظ فشن و استایل نیز تأثیر عمیقی بر مد و پوشاک گذاشته است. سبک لباس‌های نوآر ترکیبی از رمزوراز، اغواگری و سختی است که امروزه...
  • پیوند میان اراده و جادو چیست و در کدام فرهنگ‌ها میان اراده و کارکرد جادو پیوند وجود دارد!؟ پنج‌شنبه 3 آبان 1403 03:40
    پیوند میان اراده و جادو چیست و در کدام فرهنگ‌ها میان اراده و کارکرد جادو پیوند وجود دارد!؟ (از دریچه‌ی انسان‌شناسی فرهنگی) دیباچه پیش از آن‌که این گفتار را آغاز کنیم، باید یادآور شوم که کارکرد زبان‌شناختی و چَمِ واژه‌ی «جادو» در ایران باستان، با ایران امروز دگرگونی فراوان دارد. جادو یا جادوان در ایران باستان و به‌ویژه...
  • هفت شاهکار از داستان‌های ادبیات فانتزی یکشنبه 31 تیر 1403 15:51
    هفت شاهکار از داستان‌های ادبیات فانتزی (فانتزی حیوانات) که کاراکتر بنیادین آن‌ها موش است. در اینجا چند داستان شاهکار از برترین‌های ادبیات فانتزی رو به شما می‌شناسونم که در همه‌ی اون‌ها کاراکتر بنیادین، یک جونده (بیشتر یک موش) هست. در این داستان‌های مسحورکننده، موش‌ها و جوندگان به‌عنوان قهرمان داستان دست به کنش می‌زنن....
  • زبان عربی باستان یکی از گویش‌های زبان آرامی سریانی بوده یکشنبه 17 تیر 1403 13:36
    زبان عربی باستان یکی از گویش‌های زبان آرامی سریانی بوده. به راستی این‌که زبان عربی باستان در واقع یکی از لهجه‌ها یا گویش‌های آرامی-سریانی بود. سریانی که به عنوان سریانی کلاسیک نیز شناخته می شود، در طول قرن نخست پس از میلاد از یک گویش محلی آرامی شرقی که در منطقه باستانی Osroene، مرکز شهر ادسا صحبت می‌شد، پدید آمد. این...
  • کاوشی با زبان‌شناسی شناختی در پارسی میانه (پهلوی) و ادبیات آن دوشنبه 4 تیر 1403 17:30
    دریچه‌ای به گذشته: کاوشی شناختی در پارسی میانه باستان (پهلوی) و ادبیات آن زبان باستانی پارسی میانه (پهلوی) و ادبیات آن، از دریچه‌ی زبان‌شناسی شناختی بررسی می‌شود. 1. دیباچه: درآمدی بر طرح کلی آ. مروری کوتاه بر پارسی میانه (پهلوی) و اهمیت تاریخی آن پارسی میانه که با نام «پارسیگ» در زمان خود و «پهلوی» در زمان بعد از...
  • دیو در نگارگری‌های ایرانی دوشنبه 4 تیر 1403 14:21
    در نگارگری ایران، دیو به‌عنوان موجوداتی اهریمنی در بسیاری از داستان‌های شاهنامه نقش‌آفرینی می‌کند. تحلیل دیونگاری‌ها در طول زمان می‌تواند موجبات شناخت شرایط فرهنگی‌هنری دوره‌های تاریخی مختلف و مکاتب نگارگری را فراهم آورد. نگارگران در ترسیم دیو، با تکرار سنت‌های بصری، صفات ظاهری مانند شکل دست‌وپا، نحوه‌ی پوشش دیو، نوع...
  • نابغه واقعی در پشت سایه‌ی شرلوک هلمز: دکتر جوزف بل چهارشنبه 23 خرداد 1403 17:13
    نابغه واقعی در پشت سایه‌ی شرلوک هلمز: دکتر جوزف بل در سالنامه تاریخ ادبیات، تعداد کمی از شخصیت‌ها مانند شرلوک هلمز تخیل را جذب کرده‌اند. هولمز که توسط سر آرتور کانن دویل خلق شده است، به دلیل استدلال منطقی زیرکانه، توانایی او در اتخاذ تقریباً هر نوع لباس مبدل و استفاده از علم پزشکی قانونی برای حل پرونده های دشوار مشهور...
  • جایگاه فلسفه شناختی در اندیشه‌ی فردریش ویلهلم نیچه سه‌شنبه 1 خرداد 1403 16:57
    جایگاه فلسفه شناختی در اندیشه‌ی فردریش ویلهلم نیچه دیباچه فلسفه فردریش نیچه عمیقاً با فلسفه شناختی درهم آمیخته است، به‌ویژه از دریچه‌ی مفهومی که او به دیدگاه‌گرایی دارد. دیدگاه‌گرایی نیچه نشان می‌دهد که همه دانش‌ها منوط به دیدگاه‌های افراد است که توسط تجربیات، انگیزه‌ها و زمینه‌های فرهنگی منحصربه‌فرد آنها شکل می‌گیرد....
  • تفاوت مسیحیت در امپراتوری‌های روم شرقی (بیزانس) و روم غربی چیست؟ دوشنبه 24 اردیبهشت 1403 13:19
    تفاوت مسیحیت در امپراتوری‌ه ای روم شرقی (بیزانس) و روم غربی چیست؟ مسیحیت در امپراتوری روم شرقی و غربی در طول زمان به‌طور قابل‌توجهی از هم جدا شدند که منجر به سنت‌ها و کارهای جداگانه آن‌ها شد. در اینجا چند تفاوت کلیدی را بیان می‌کنیم: مرجع سیاسی و کلیسایی: در امپراتوری روم شرقی که به امپراتوری بیزانس نیز معروف است،...
  • کنج می‌خانه کجاست؟ سه‌شنبه 4 اردیبهشت 1403 17:35
    ای‌کاش کنج می‌خانه‌ی حافظ، نمود راستین داشت و می‌شد برم اونجا همه‌ی عمرم رو همون کنج سر کنم.!!! همراه با پیر مغان و آرامش و جام مِی و زلف یار.!!! به قول خواجوی کرمانی: مرا ز مصطبه بیرون فکند پیر مغان ... که کنج میکده صاحبدلان مقام کنند حال روز این است و بس و فعلاً هم که جرس فریاد می‌دارد که بربندید محملها.!
  • مِی (شراب) در متن‌های پارسیگ میانه (پهلوی) یکشنبه 19 فروردین 1403 16:00
    .. مِی (شراب) در متن‌های پارسیگ میانه (پهلوی) در این‌جا آن‌چه در متن‌های باستانی ایران، پارسیگ میانه (پهلوی)، در مورد مِی (شراب)، مِی خوارگی (شراب خواری) و آیین‌ها و باورهای آن نوشته‌شده، را گردآوری کرده‌ام. با خوانش این نوشته‌ها می‌توان فرهنگ و چگونگی کارکرد اندیشه‌ی نیاکان ایرانی‌مان را بهتر بشناسیم. برای این جستجو...
  • کمدی وحشت یا گریم کمدی چیست؟ و چه جایگاهی در تاریخ ادبیات، به‌ویژه «ادبیات نمایشی» و «هنرهای نمایشی» دارد؟ پنج‌شنبه 24 اسفند 1402 22:21
    کمدی وحشت یا گریم کمدی چیست؟ و چه جایگاهی در تاریخ ادبیات، به‌ویژه «ادبیات نمایشی» و «هنرهای نمایشی» دارد؟ گریم کمدی که به آن کمدی سیاه، کمدی تاریک، کمدی عبوس، کمدی تلخ و کمدی وحشت نیز می‌گویند، نوعی کمدی است که از طنز تاریک، بیمارگونه یا گروتسک برای ریشخند موقعیت‌های جدی یا تراژیک استفاده می‌کند. این ژانر از کمدی...
  • زندگی‌نامه‌ی دیوید لینچ: فیلمساز و هنرمند سورئالیست یکشنبه 20 اسفند 1402 16:33
    زندگی‌نامه‌ی دیوید لینچ: فیلمساز و هنرمند سورئالیست دیوید لینچ یکی از کارسازترین و نوآورترین فیلمسازان زمان ماست؛ فیلم‌های او به خاطر تصاویر سورئال، روایت‌های رویایی و طراحی دقیق صدا شناخته می‌شوند. او همچنین فیلم‌نامه‌نویس، نقاش، هنرمند تجسمی، موسیقی‌دان، بازیگر و نویسنده است که در طول زندگی حرفه‌ای خود، گونه‌های...
  • ابزار شکارِ استخوانی خاردارِ پیشاتاریخی شنبه 19 اسفند 1402 17:39
    دیباچه ابزار شکارِ استخوانی خاردارِ پیشاتاریخی، جنگ‌افزارهایی هستند که توسط شکارچیان پیشاتاریخی در اروپا و جاهای دیگر استفاده می‌شد. آن‌ها از استخوان یا شاخ حیوانات ساخته‌ می‌شدند و دارای برجستگی‌های تیز در امتداد لبه‌ها هستند که به آن‌ها کمک می‌کند تا به طعمه نفوذ کنند و آن‌ها را نگه دارند. آن‌ها برای ساختن تیر، نیزه...
  • ادبیات فانتزی: ویژگی‌ها، کهن‌الگوها و زیرشاخه‌ها سه‌شنبه 24 بهمن 1402 19:22
    ادبیات فانتزی، ژانری از ادبیات است، دارای گوهرهای بنیادین تخیل و جادو است که در دنیای واقعی یافت نمی‌شوند. داستان‌های فانتزی بیشتر از اسطوره‌ها، افسانه‌ها، فولکلور، داستان‌های عامیانه و دیگر منابع شگفت‌انگیز و جادویی الهام می‌گیرند. ادبیات و داستان‌های فانتزی می‌توانند برای خوانندگان در هر سنی جذاب باشند؛ به‌ویژه برای...
  • ژانر داستانی کایدان (کوایدان) چیست و چگونه به‌وجود آمده‌ است؟ سه‌شنبه 10 بهمن 1402 16:07
    ادبیات داستانی کایدان یا کوایدان، ژانری از داستان‌های ژاپنی است که دارای ویژگی‌های شگفت‌آفرینی، مرموز بودن و ماوراء طبیعی است. واژه‌ی کایدان در زبان ژاپنی به معنای «گفتگوی شگفت» است و در دوره ادو (1867-1600) به وجود آمد؛ زمانی که مردم از گفتن و گوش دادن به داستان‌های ارواح، هیولاها و سایر پدیده‌های فرا طبیعی لذت...
  • نقد ادبی معاصر چگونه نقد دراماتیک را دگرگون کرد؟ جمعه 6 بهمن 1402 03:21
    دیباچه نقد ادبی خوانش، ارزیابی و تفسیر ادبیات است. می‌توان آن را برای هر شکلی از بیان ادبی مانند شعر، رمان، نمایشنامه و غیره به‌کار برد. نقد ادبی می‌تواند تحت تأثیر هر نظریه ادبی (مانند نقد ادبی معاصر) نیز قرار گیرد که تحلیل فلسفی اهداف و روش‌های ادبیات است. نقد دراماتیک شاخه‌ای از نقد ادبی است که بر تحلیل و ارزیابی...
  • پنج نامه‌ی باستانی از مردمان سغدی شنبه 16 دی 1402 16:30
    نامه های باستانی سغدی 1، 2، 3، 4 و 5 ترجمه شده توسط «پروفسور نیکلاس سیمز ویلیامز»، دانشکده مطالعات شرقی و آفریقایی، دانشگاه لندن ترجمه از انگلیسی به پارسی و مقدمه‌: باربد. ی سرچشمه‌ی نامه‌ها: آرشیو دانشگاه واشنگتن | سیاتل، WA **************** تاکنون به فراگیر زیاد شنیده‌ایم که آن‌چه از تاریخ می‌دانیم روایت قدرتمندان،...
  • شناخت نمایشنامه‌های معاصر جهان: نمایشنامه‌های ناامید به آینده سه‌شنبه 30 آبان 1402 14:34
    شناخت نمایشنامه‌های معاصر جهان: نمایشنامه‌های ناامید به آینده پرسش: کدام نمایشنامه‌های جهان معاصر از کاراکتر بدبختی می‌گویند که دل در تغییر آینده بسته، ولی آینده نه‌تنها هیچ تغییری نمی‌کند، بلکه حتی بدتر هم می‌شود.؟ پاسخ: نمایشنامه‌های معاصر زیادی وجود دارند که مضامین «بدبختی، بیهودگی و ناامیدی» در جهان معاصر را، در...
  • ریشه‌ی واژه و نام ایران شنبه 17 تیر 1402 18:20
    به گزارش بریتانیکا، اولین ذکر نام باستانی ایران یا ایرانا، در سالنامه «شلمانسر دوم» پادشاه آشوری، در سال 844 پیش از میلاد آمده است. بااین‌حال، قدیمی‌ترین سند فیزیکی باقی‌مانده که از «ایران» نام می‌برد، ممکن است «سنگ‌نوشته پالرمو» باشد؛ این سنگ‌نوشته حاوی نام فرعون‌ها و اطلاعات دیگر جهان باستان است و از سنگ بازالت...
  • ترجمه سنگ‌نوشته‌های گنج‌نامه از پارسی باستان: چهارشنبه 17 خرداد 1402 13:29
    گنج‌نامه یک مکان تاریخی در غرب ایران و در نزدیکی شهر همدان است. دو سنگ‌نوشته به خط میخی دارد که توسط پادشاهان هخامنشی داریوش و خشایارشا برای ستایش ایزد اهورامزدا و بیان دستاوردهای آنها ساخته‌شده است. گنج‌نامه در فارسی نو به معنای کتاب گنج است، چراکه مردم گمان می‌کردند که این کتیبه‌ها حاوی اسرار ثروت‌های پنهان است. این...
  • استودیو جیبلی بدون تریلر و تبلیغات آخرین فیلم هایائو میازاکی را اکران می‌کند سه‌شنبه 16 خرداد 1402 17:07
    استودیو جیبلی بدون تریلر و تبلیغات آخرین فیلم هایائو میازاکی را اکران می‌کند استودیو جیبلی، یکی از معروف‌ترین و محبوب‌ترین استودیوهای ساخت انیمه در ژاپن، اخیراً اعلام کرده است که قصد دارد آخرین فیلم هایائو میازاکی، انیماتور بزرگ و بنیان‌گذار این استودیو، را بدون هیچ‌گونه تریلر و مواد تبلیغاتی در سینماهای ژاپن اکران...
  • جای‌گاه کلاغ یا غراب در اسطوره و فرهنگ عوام ایران جمعه 29 بهمن 1400 00:15
    این مقاله‌ایه که در مورد جایگاه کلاغ در اسطوره و فرهنگ عوام ایران نوشتم، منابع رو به خاطر این که مقاله به راحتی دزدیده و کپی نشه اینجا نمی‌گذارم. ولی اگه برای مطالعه‌ی بیشتر علاقه داشتید بهم پیام بدین تا منابع بیشتری بهتون معرفی کنم. ***************************** همیشه در طول تاریخ زمانی که یک نیروی خارجی به کشوری...
  • داستان کوتاه نامه‌ها. جمعه 15 بهمن 1400 21:21
    داستان کوتاهی نوشتم به نام "نامه‌ها" که بی‌شباهت به داستان‌های مکتب سورئال نیست. اگر ایزد هنر و خلاقیت اجازه بده در آینده و به زودی دنباله‌ی این داستان رو هم می‌نویسم. ولی فعلا به این داستان به دیده‌ی یک اثر مستقل نگاه کنید. بخونید و امیدوارم که ازش لذت ببرید. ******************************** از خواب پریدم....
  • مصاحبه‌ای با یاسمین کسکینتپه، به مناسبت برگزاری نمایشگاه هوش مصنوعی: یادگیری ماشینی رویاهای انسان. دوشنبه 6 دی 1400 11:13
    ARTIFICIAL INTELLIGENCE: MACHINE LEARNING HUMAN DREAMS مصاحبه‌ای با یاسمین کسکینتپه، به مناسبت برگزاری نمایشگاه هوش مصنوعی: یادگیری ماشینی رویاهای انسان. از زمانی که ایده هوش مصنوعی مطرح شد، همواره آن را پدیده‌ای مخالف دنیای هنر و خلاقیت در نظر می‌گرفتند. چرا که هنر از اعماق وجود هنرمندانی خلق می‌شد که دارای حساس‌ترین...
  • روح‌های سازنده‌ی نظام انسان در کیهان‌شناسی ایران باستان پنج‌شنبه 7 مرداد 1400 03:17
    مقدمه ابتدا قرار بود مقاله‌ای با موضوع "روح‌های جاودان در اسطوره‌شناسی ایران باستان" بنویسم؛ ولی وقتی مطالعات و پژوهش‌هام رو در این زمینه شروع کردم این موضوع رو با کاستی‌های زیادی همراه دیدم و در نتیجه تصمیم گرفتم از خیلی قبل‌تر یعنی شناخت روح در جهان‌بینی معاصر شرکت کنم و ریشه‌های اون رو به صورت اجمالی مورد...
  • فرود آمد دوشنبه 28 تیر 1400 03:46
    ستاره فرود آمد و باران بارید نه گذر از گاهِ هستی آگاه شد و نه نور به کنج خلوتِ سایه راه یافت تنها جهان در گهواره‌ی هستی، ابرها را کنار زد و روز، به روزی دیگر رسید. آدمی خود سنگ‌سار قبر خویشتن است بریده‌بال و پنهان شده در هزارتوی خویش پرواز را از یاد برده است خود آهنگر زندان خویش عروسکِ عروسک‌گردانِ خویش در آرزوی باران...
  • پرواز به جهان بالا در آیین‌های نخستین انسان (شمنیسم) جمعه 17 اردیبهشت 1400 04:10
    در همه‌ی اسطوره‌های جهان، خدایان با ارتفاع، آسمان و اجرام آسمانی پیوند دارن؛ به طوری‌که پرواز یا صعود به جهان بالایی در تمام مذاهب انسانی برای همه آشناست. در این مقاله می‌خوایم که اول به این پدیده‌ی جادویی در شمنیسم نگاه کنیم (چرا که شمنیسم یکی از اولین مذهب‌های تاریخ انسان‌شناسیه)، و بعد از اون در اساطیر ایرانی این...
  • کیهان شناسی آخرالزمان در جنگ ستارگان. جمعه 27 فروردین 1400 05:44
    این مقاله‌ رو جان لایدن استاد دانشگاه از دپارتمان مطالعات فلسفی و فیلم‌شناسی دانشگاه نبراسکا نوشته، و در مورد مجموعه فیلم‌های جنگ‌ستارگان هست. (البته به غیر از این سه تا اپیزود آخر که واقعا مزخرف بودن.!) در طول این دو هفته‌ای که گذشت مشغول ترجمه‌ی این مقاله بودم و از مطالعه‌ی این کار واقعا لذت بردم. یه تحلیلی...
  • بررسی انسان در نقاشی‌سنگ‌های پیشاتاریخی. جمعه 29 اسفند 1399 04:07
    بعد از مدت‌ها برگشتم و مقاله‌ی کوتاهی نوشتم درباره‌ی چگونگی زندگی انسان در دوران پیشاتاریخی... برای مقدمه چیز زیادی به ذهنم نمی‌رسه که بگم، ولی شناخت زندگی انسان نخستین، و فهم این که چطور انسان گذشته شکل گرفته، باعث می‌شه تا ما خودمون «انسان امروزی» رو بهتر بشناسیم و در جهان اطراف بهتر عمل کنیم. راستی... سال نو هم...