باربدنامه (پژوهش و یادداشت)

باربدنامه (پژوهش و یادداشت)

پژوهش‌ها و یادداشت‌های من در زمینه‌های فرهنگ (هنر و ادبیات)، هنر و ادبیاتِ دراماتیک، انسان‌شناسی و اسطوره...
باربدنامه (پژوهش و یادداشت)

باربدنامه (پژوهش و یادداشت)

پژوهش‌ها و یادداشت‌های من در زمینه‌های فرهنگ (هنر و ادبیات)، هنر و ادبیاتِ دراماتیک، انسان‌شناسی و اسطوره...

عناوین یادداشت‌ها

  • گیلگمش بر بالین انکیدو به سوگ نشسته است. چهارشنبه 15 بهمن 1399 00:30
    این اجرایی است که پیتر پرینگل از لوح هشتم، بر اساس سروده‌های حماسی گیلگمش (پیدا شده در کتاب‌خانه‌ی پادشاهی بابل) آن را بر اساس همان روش‌های باستانی انجام داده. فکر کنید 5000 سال پیش در اوروک باستان این آواز در خیابان‌ها خوانده می‌شده و همراه با آن دخترکان زیبا می‌رقصیدن.! حماسه‌ی گیلگمش، لوح هشتم؛ ترجمه‌ی دکتر داوود...
  • نشانه‌های هندسی، پنهان شده در نقاشی‌سنگ‌های غارهای اروپا. یکشنبه 5 بهمن 1399 04:16
    در ماهی که گذشت مشغول ترجمه‌ی سه مقاله‌ی عجیب‌غریب، عالی و دست‌اول بودم. این مقاله‌ها در مورد تصاویر ترسیم شده در غارهای اروپاییِ عصر یخبندان هست. تصاویر غارهای عصر یخبندان که معمولا ما اون‌ها رو به خاطر نقاشی‌های زیبا و فوق‌العاده‌شون می‌شناسیم، کار انسان‌های نخستین در اروپای عصر یخبندان، در دوره‌ی پارینه‌سنگی بوده؛...
  • چرا روباه در فرهنگ عوام ایران‌زمین چهره‌ی ملا پیدا کرده.؟ «از کتاب کوچه‌ی احمد شاملو.» دوشنبه 22 دی 1399 01:05
    در فرهنگ عوام حیوانات همیشه چهره‌ی یکی از تیپ‌های اجتماعی ایرانی‌ها رو به خود می‌گیرن. به طور مثال لک‌لک چهره‌ی یک بازاری رو به خود گرفته و حتی اسمش هم به حاجی‌لک‌لک معروف شده، یا این که طوطی معمولا چهره‌ی یک شاعر یا سخن‌ران رو همیشه به یاد ایرانی‌ها می‌آورده. از بین همه‌ی چهره‌های تیپیکال ایرانی در بین حیوانات، اگه...
  • تصویری از یک شمن در اسکاندیناوی باستان. یکشنبه 21 دی 1399 05:12
    تصویر زیر بازسازی چهره‌ی یک شمن باستانی، در اسکاندیناوی باستان یا نروژ امروزی هست. اگر به خیلی عقب‌تر برگردیم به احتمال بسیار زیاد بقیه‌ی شمن‌ها در دیگر نقاط دنیا هم تصویری مثل همین داشتن. چرا که ریشه و اصالت این آیین کهن یگانه است و به آفریقا برمی‌گرده.! از سیبری بگیر تا ایران باستان، یونان و رم باستان، میان رودان،...
  • اجل در فرهنگ عامه به چه معناست.؟ «قصه‌ای از کتاب کوچه‌، نوشته‌ی احمد شاملو.» جمعه 19 دی 1399 22:58
    در زبان عامیانه زیاد جمله‌هایی مثل این شنیدیم که "فلانی اجلش سر اومده بود" یا این که "مثل اجل معلق افتاد سر من". واژه‌ی اجل در فرهنگ و زبان عامیانه با این که زیاد کاربرد داره، ولی معمولا کمتر کسی معنی حقیقی اون رو می‌دونه. در حقیقت اجل یه موجود اساطیری در فرهنگ عامه است که وظایف خاص خودش رو هم...
  • شمن کیست؛ شمنیسم چیست.؟ پنج‌شنبه 18 دی 1399 03:50
    اون‌چه که در مقاله‌ی پیش‌رو می‌خونید پژوهشی با موضوع شناخت شمن‌ها و شمنیسم در کشورهای آسیایی هست. در این مقاله از ریشه‌یابی واژه‌ی شمن در زبان‌های اقوام مختلف آسیایی شروع کرده و انواع کارها و وظایف اون‌ها رو بر اساس متون تاریخی و اساطیری شرح داده. در آینده اگه وقت داشته باشم مقاله‌های دیگه‌ای هم در مورد شمنیسم و...
  • داستانِ کوتاه پرنده‌ی آبی. یکشنبه 14 دی 1399 05:53
    - برای این که پرنده ی آبی را داشته باشی باید کرکس‌سیاه را شکست دهی..! این را پیرمردی مست در انتهای کوچه ای بنبست و تاریک به من گفت. و من گفتم: - کرکس‌سیاه.؟ و او گفت: - بله... کرکس‌سیاه... و تنها در صورتی می توانی کرکس‌سیاه را شکست دهی که قلب عقاب‌سپید را به دست آوری..! عقاب سپید پادشاه آسمان‌هفتم است و هیچ انسانی...
  • انیمیشن کوتاه Destino ساخته‌ی سالوادور دالی و والت دیزنی. شنبه 13 دی 1399 03:24
    در سال 1946 دو هنرمند اسطوره، یعنی سالوادور دالی و والت دیزنی، یه پروژه‌ی مشترک رو در همکاری باهم شروع کردن. اون پروژه یه فیلم کوتاه انیمیشن بود که با حال‌وهوای مکتب سورئال اون رو طراحی می‌کردن. البته در اون سال‌ها به خاطر بدشانسی‌های مختلف این پروژه هیچ وقت به پایان نرسید، تا این‌که بالاخره در سال 2003 کمپانی دیزنی...
  • موسیقی شفابخش، کوهستان. از گروه واردرونا. (Wardruna - Lyfjaberg (Healing-mountain چهارشنبه 10 دی 1399 04:09
    یکی از کارهای خیلی خوب گروه واردرونا «با آهنگ‌سازی و خوانندگی اینار سلویک» رو اینجا آپلود می‌کنم، با نماهنگ بسیار زیبای خودش. اینار سلویک و گروه واردرونا رو بیشتر به خاطر آهنگسازی سریال وایکینگز «وایکینگ‌ها» می‌شناسیم که بیشتر موسیقی و فضای موسیقیایی این سریال رو طراحی کردن. اسم این قطعه هست شفاگر، کوهستان؛ که برگرفته...
  • بررسی نگارگری ایران در تاریخ «قسمت سوم». سه‌شنبه 9 دی 1399 02:46
    قسمت سوم: یک سوال، فکر می‌کنید چند درصد از سینماگران ایران، سینماگرانی که در این زمان ما به فیلم ساختن مشغول هستن؛ فکر می‌کنید چند درصد از این‌ها هویت ایرانی دارن.؟ هویت ایرانی به این معنی نیست که اسم و فامیل ایرانی داشته باشن، یا این که ایران بزرگ شده باشن؛ بلکه به این معنیه که اثری که خلق می‌کنن، این اثر اندیشه و...
  • بررسی نگارگری ایران در تاریخ «قسمت دوم». دوشنبه 8 دی 1399 01:20
    قسمت دوم: داشتم با خودم فکر می‌کردم، چرا اصلا ما ایرانی‌ها باید از نگارگری بدونیم.؟ مهم‌ترین دلیل اینجاست که نگارگری و خطاطی مادر تمام هنرهای ایرانی به حساب میان، و بخش بزرگی «بزرگ‌ترین بخش» از فرهنگ و هویت ما رو در دل خودشون جا دادن. به غیر از این، نگارگری همراهِ به‌هم پیوسته‌ی تاریخ ایران بوده و تا تاریخ نگارگری رو...
  • بررسی نگارگری ایران در تاریخ «قسمت نخست». یکشنبه 7 دی 1399 05:15
    قسمت نخست: چند روز پیش داشتم مقاله‌ای می‌خوندم که در اون هرجا می‌خواست در مورد نگارگری‌ایرانی حرف بزنه به جای واژه‌ی نگارگری از مینیاتور استفاده می‌کرد. از اون‌جایی که مقاله‌رو یه دکترای پژوهش هنر نوشته بود، خیلی برام سنگین اومد که این سونامی بی‌سوادی از کجا ریشه می‌گیره. به خاطر همین هم به خودم گفتم حتما باید یه...
  • تماشا و تحلیل فیلم صدف و مرد روحانی «صدف و کشیش» The Seashell and the Clergyman «سینمای سورئال، قسمت اول» جمعه 5 دی 1399 04:42
    می‌خوام در چند قسمت فیلم‌های سینمای مکتب سورئال رو اینجا برای تماشا بذارم، از سینمای مدرن و مکتب سورئالیسم بگم و درنهایت اون فیلم‌ها رو با استفاده از منابع مختلف تحلیل کنم. در این قسمت به فیلم صدف و مرد روحانی که به «صدف و کشیش» هم ترجمه شده می‌پردازم، عنوان این فیلم به انگلیسی هست: The Seashell and the Clergyman که...
  • جایگاه سگ در ایران باستان. پنج‌شنبه 4 دی 1399 01:46
    خیلی اتفاقی، امروز این مقاله رو که چندوقت پیش نوشته بودم پیدا کردم. این مقاله در مورد جایگاه سگ در فرهنگ ایرانی، مخصوصا جایگاه سگ در ایران‌باستان هست. جالب اینجاست که بدونیم سگ در فرهنگ کهن ایرانی، نتنها حیوانی محبوب و بهترین دوست ایرانی‌ها بوده، بلکه موجودی مقدس به حساب می‌اومده. سگ در دین زرتشتی و میان ایرانیان...
  • سندبادنامه کدام است. چهارشنبه 3 دی 1399 03:18
    بالاخره بعد از سه روز تلاش شبانه‌روزی این مقاله تموم شد. در سه روزی که گذشت حدود 20 ساعت برای نوشتن این مقاله که در مورد سندبادنامه، سرچشمه‌ی اون و نویسنده‌ش هست، وقت گذاشتم. امیدوارم کار خوبی شده باشه. سندبادنامه یکی از داستان‌های آموزشی و اخلاق‌گرای معروف ادبیات ایران‌ است‌ که‌ سرگذشت دراز دارد. پیش از آن که شروع...
  • کتابِ «داستان؛ ساختار، سبک و اصول فیلمنامه نویسی» از رابرت مک‌کی. یکشنبه 30 آذر 1399 05:47
    کتابِ «داستان: ساختار، سبک و اصول فیلمنامه نویسی» از رابرت مک‌کی رو خلاصه‌نویسی کردم و برای مطالعه اینجا در همین وبلاگ «در صفحه‌ای جدا» قرار دادم. خلاصه کتابِ «داستان: ساختار، سبک و اصول فیلمنامه نویسی» نوشته‌ی رابرت مک‌کی. کارگاه های فیلمنامه نویسی "رابرت مک کی" به دلیل الهام بخشیدن به تازه کارها، به‌سازی...
  • بررسی اسطوره‌شناختی جشن شب چله یا یلدا. شنبه 29 آذر 1399 11:52
    این مقاله رو به مناسبت «شب چله» یا «یلدا» نوشتم؛ و در اون سعی کردم تا ریشه‌های اسطوره‌شناسی و تاریخی این آیین کهن ایرانی رو بررسی کنم. ******* قبل از آن که شروع کنیم، یاد بگیریم به جای واژه‌ی «یلدا» از واژه‌ی «چله»، یا شب چله استفاده کنیم؛ چرا که یلدا واژه‌ای ایرانی نیست. در حقیقت یلدا واژه‌ای سریانی و به معنای تولد...
  • اول دی‌ماه و روایت ابوریحان بیرونی از یلدا. جمعه 28 آذر 1399 11:45
    ابوریحان بیرونی روز اول دی ماه را که آن را خورماه نیز می‌گویند خرم روز می‌خواند و می‌گوید که در این روز پادشاه با جامه سپید به میان مردم می‌آمد و بدون هیچ نگهبان و دربانی با گروه‌های مختلف مردم گفت‌وگو می‌کرد و با دهقانان و برزیگران در یک سفره غذا می‌خورد. اما دیگر ذکر نمی‌کند که چرا فقط روز اول دی ماه را خرم روز...
  • تچ کوانگ دوک، راهبی که در اعتراض به فساد و دیکتاتوری خودسوزی کرد. جمعه 28 آذر 1399 07:10
    حرفی باقی‌ نمونده؛ فقط ایکاش در برابر ستمگر، منم اراده‌ی این راهب رو داشتم. ای‌کاش ما ملت ایران اراده‌ی این راهب رو داشتیم.! در روز 11 ژوئن سال 1963 میلادی، یک راهب 66 ساله بودایی، به نام تچ کوانگ دوک در اعتراض به دیکتاتوری، فساد مالی، بی عدالتی حکومت "نگودین دیم" در مقابل دیدگان هزاران نفر در شهر سایگون،...
  • نمایشنامه (مونودرام) او کسی که دلقک بود. (برای مطالعه) پنج‌شنبه 27 آذر 1399 04:50
    تقریبا دو سال پیش بود که این نمایشنامه (مونودرام) رو نوشتم، و همون سال زیر نظر نغمه ثمینی در عمارت روبرو این تئاتر به اجرا در اومد. اسم اثر (نمایشنامه) هست "او کسی که دلقک بود" و ماجرای زندگی یه دلقک بیچاره‌ی سیرک رو تعریف می‌کنه که چون نتونست در دنیای مادی کسی رو بخندونه، حالا به جهنم تبعید شده تا در جهنم...
  • نامه‌های صادق هدایت به مجتبی مینوی در هند. چهارشنبه 26 آذر 1399 04:42
    راستش رو بگم، نوجوان که بودم دلم می‌خواست روزی فردوسی زمانه بشم؛ شعر می‌نوشتم، ادبیات کلاسیک و شاهنامه می‌خوندم و تاریخ باستانی ایران رو شخم زده بودم. از خودم که پنهون نیست، از شما هم پنهون نباشه، غرور ملی زیادی هم داشتم. در این حد که گات‌های اشوزرتشت رو چندین بار خونده بودم و خود زرتشت رو بزرگترین اندیشمند تاریخ...
  • داستان کوتاه اندوه عیسی، نوشته‌ی ولفگانگ بُرشِرت؛ مکتب اکسپرسیونیسم آلمان. سه‌شنبه 25 آذر 1399 10:36
    در اینجا داستانی می‌خونیم از ولفگانگ بُرشِرت نویسنده‌ی آلمانی که در مکتب اکسپرسیونیسم آلمان قلم می‌زنه. اسم این داستان هست: اندوه عیسی؛ این داستان کوتاه رو سیامک گلشیری ترجمه کرده و همراه با ۱۶ داستان دیگه و یک نمایشنامه به نام بیرون جلوی در ، همه رو با هم در یک کتاب چاپ کرده. البته نمایشنامه‌ی بیرون جلوی در رو بعدا...
  • فراخوان "فستیوال مونو پرفورمنس" منتشر شد. سه‌شنبه 25 آذر 1399 05:18
    برای دوستای خوبم: فراخوان "فستیوال مونو پرفورمنس" منتشر شد. موسسه "هنرهای نمایشی تماشاگان" فراخوان "فستیوال مونو‌ پرفورمنس" را که در سه بخش مجزا پذیرای هنرمندان است، منتشر کرد. مونولوگ (تک‌گفتار نمایشی)، سولو پرفورمنس (اجرای تک نفره) و (لکچر تئاتر) اجراگفتار، سه بخش اجرایی این فستیوال...
  • کتاب و سفرنامه‌ی «مسافرت در ارمنستان و ایران» به قلم "پیِر آمِده ژوبر" دوشنبه 24 آذر 1399 05:39
    چند روز قبل "رجب طیب اردوغان" رئیس جمهور ترکیه شعری خوند و حرف‌هایی زد که باعث شد قلب بیشتر ما ایرانی‌ها به درد بیاد. خیلی‌ از ما خشمگین شدیم و حتی بدتر از کاری که اردوغان انجام داده بود، بیشتر به این خاطر دلمون به درد اومد که سرزمینی که تا همین چند وقت قبل قدرت شماره یک خاورمیانه بود، حالا این‌قدر توسری‌خور...
  • کیم کی دوک از دنیا رفت. «تحلیل فیلم: بهار، تابستان، پاییز، زمستان… و بهار.» شنبه 22 آذر 1399 00:49
    امروز فهمیدم که "کیم کی دوک" کارگردان کره‌ای به خاطر کرونا از دنیا رفته؛ ناراحت، گیج و افسرده‌ام، و اصلا میل سخنم با هیچ‌کس نیست. نمی‌فهمم کرونا از جون هنرمند جماعت چی می‌خواد که داره همین‌جور هنرمندای دوست داشتنی رو از جهان ما به دیگرسو می‌بره. در این وضعیت که همه‌ی سینمادوست‌ها چپ‌وراست دارن از ویکی‌پدیاش...
  • نزول به جهان زیرین «در اسطوره‌های ایران» جمعه 21 آذر 1399 02:02
    اونچه که در پیش‌رو می‌خونید بخشی از مقاله‌ی " نزول به جهان زیرین «در اسطوره‌های ایران» " است که سهند آقایی دانشجوی دکترای ادبیات فارسی دانشگاه تهران اون رو نوشته و من بخش‌هایی ازش رو اینجا نشر می‌دم تا باهم مطالعه کنیم. به طور کلی مقاله در مورد تاریخ اندیشه‌های مذهبی و ادیان ابتدایی حرف می‌زنه؛ و توضیح می‌ده...
  • نمایشنامه‌ی همه‌چیز می‌گذرد، تو نمی‌گذری؛ از چرم‌شیر. برای مطالعه. پنج‌شنبه 20 آذر 1399 09:59
    نمایشنامه (مونودرام): همه‌چیز می‌گذرد، تو نمی‌گذری. نوشته‌ی: محمد چرمشیر. جهت مطالعه. چاپ دوم: ۱۳۹۳ - انتشارات نیلا، زیر نظر حمید امجد. این نمایشنامه یکی از مونودرام‌های واقعا خوب ایرانیه. اینجا می‌ذارم تا مطالعه کنید. نظرتون رو در مورد این نمایشنامه از چرمشیر برام بنویسید. دوست دارم بدونم. نکته: به این نوع نمایشنامه...
  • بلاگردان و انتقال‌شر از منظر سِر جیمز فریزر. پنج‌شنبه 20 آذر 1399 02:08
    این سومین قسمت از سری مقاله‌های شناخت‌نامه‌ی "سر جیمز فریزر" و "شاخه‌ی زرینه" که در این وبلاگ برای شما نشر میدم. در قسمت‌های قبلی دو مقاله عنوان‌های «شناخت‌نامه‌ی کتاب شاخه‌ی زرین و سِر جیمز فریزر» (قسمت اول)، و «انواع آیین، جادو و مذهب از منظر سِر جیمز فریزر» (قسمت دوم) رو داشتن؛ و در نهایت اسم...
  • انواع آیین، جادو و مذهب از منظر سِر جیمز فریزر. چهارشنبه 19 آذر 1399 03:22
    مقاله‌ای که در این قسمت نشر می‌دم، در حقیقت ادامه‌ی مقاله‌ی قبلی «شناخت‌نامه‌ی کتاب شاخه‌ی زرین و سِر جیمز فریزر» هست. در این قسمت به شرح انواع جادو و آیین از دید " سِر جیمز " می‌پردازم و همراه با توضیحات، مثال‌هایی تاریخی هم در این‌باره می‌زنم. اینجا هم مثل دفعه‌ی قبل منابع رو نمی‌نویسم، ولی اگه علاقه...
  • پژوهشی بر شناخت‌نامه‌ی گرز گاوسر. سه‌شنبه 18 آذر 1399 04:29
    همیشه وقتی از "گرز گاوسر" صحبت میشه، معمولا تصویری که به ذهنمون میاد، تصویری تقریبا فکاهی و کاریکاتور گونه از گرزی هست که در قسمت انتهایی اون سر آهنین یک گاو «معمولا گاوطلایی» قرار داره. این بینش در مورد "گرز گاوسر" چنان جا افتاده هست که حتی در نگارگری‌های حرفه‌ای شاهنامه که به دست بزرگترین استادان...